• 20 februari 2020
  • Leestijd: 5 minuten

Luistervaardigheid: bent u een goede luisteraar?

Luistervaardigheden 1

Ondanks dat we er ons vaak niet van bewust zijn, zijn we over het algemeen slechte luisteraars. We denken dat luisteren automatisch gaat, makkelijk is en weinig energie kost. Dit is een belangrijke misvatting. Luisteren is juist erg moeilijk. Slechte luistergewoonten zijn onder andere: teveel met uzelf bezig zijn, bezig zijn met externe dingen, inadequaat selectief luisteren en het inpassen in ons eigen referentiekader. In deze blog ontdekt u tips om uw luistervaardigheid te versterken.

Misvattingen over luisteren

Er bestaan veel misvattingen over luisteren. Wij hebben de 2 belangrijkste voor u op een rij gezet:

1. Horen en luisteren zijn hetzelfde

Horen gaat vrijwel automatisch. Het opvangen van geluiden is bijna niet te voorkomen. Wij kunnen ons ook volledig of gedeeltelijk hiervoor afsluiten. Horen is een passief proces. Luisteren is daarentegen een actief proces omdat signalen bewerkt en geïnterpreteerd moeten worden tot een betekenisvol geheel. Dat luisteren een inspannende bezigheid is blijkt onder andere uit het toenemen van onze hartslag, onze ademhaling versnelt en onze lichaamstemperatuur stijgt, net als bij een grote fysieke inspanning.

2. Boodschappen hebben een eenduidige betekenis

Dat denken wij wel maar dat is echter niet waar. Boodschappen hebben op zichzelf geen betekenis. De betekenis komt pas tot stand doordat de luisteraar de uitgezonden signalen bewerkt en interpreteert. Vaak is er dus een aanzienlijk verschil tussen de uitgezonden en de ontvangen boodschap. De interpretatie van de ontvanger zal zijn reactie bepalen.

Slechte luistergewoonten

De eerste stap om uw luistergedrag te verbeteren, is na te gaan welke slechte luistergewoonten de meeste mensen erop nahouden. Zijn deze situaties voor u herkenbaar?

1. Te veel met uzelf bezig zijn

Het kan hierbij gaan om activiteiten waar u op dat moment mee bezig bent maar ook om gedachten, zoals de vraag hoe u zo dadelijk zult reageren. In veel gevallen is dit een gevolg van specifieke omstandigheden. Bijvoorbeeld: u wordt zo in beslag genomen door een mail die u net naar een klant aan het typen bent dat u maar een half oor hebt voor het verhaal van uw collega.

Oefening: Bedenk 3 manieren om te voorkomen dat u slecht luistert doordat u met andere zaken bezig bent.

2. U laten afleiden door externe zaken

Wie kent het niet: een collega vraagt u om advies en tijdens zijn verhaal rinkelt u telefoon, een andere collega komt binnen en begint te praten of sterker nog, de 2e collega begint op uw kamer een telefoongesprek te voeren terwijl u naar het verhaal van uw collega wilt luisteren. U bent zeker ook ooit bij vrienden of kennissen uitgenodigd geweest waar de TV heerlijk hard aan staat terwijl u een gesprek wilt voeren. In deze voorbeelden gaat het om externe ruis die het luisteren belemmert.

Oefening: Bedenk 3 vormen van externe ruis en geef vervolgens aan hoe u kunt voorkomen dat deze factoren het luisteren naar de andere in de weg staan.

3. Selectief luisteren

Hiervan is vooral sprake wanneer wij alleen die signalen oppikken die voor onszelf relevant zijn.

Oefening: De volgende video illustreert het effect van selectieve aandacht. Tel hoe vaak de spelers in het wit, de bal overspelen.

Is u iets opgevallen?

4. Het opvullen en vervormen van boodschappen

Mensen houden van logisch afgeronde en zinvolle verhalen. Zo zijn we geneigd leegtes het verhaal van de ander zelf op te vullen en ontbrekende details erbij te verzinnen. Hierdoor kunnen spannende verhalen ontstaan die weinig met de werkelijkheid te maken hebben. Beter is het om bij de ander te checken of men het verhaal goed begrepen heeft. Ook zijn we geneigd om de verhalen van anderen te interpreten in termen van onze eigen ervaringen en betekenissen. Hiermee kunnen we de boodschap van de ander compleet verdraaien.

Situatie: na de zomervakantie vinden op het werk vaak dergelijke gesprekken plaats:

  • “Waar ben je naar toe geweest?”
  • “Oh daar, daar ben ik 5 jaar geleden ook geweest.”
  • “Nog iets leuks meegemaakt?”
  •  “Oh ja, ken ik, dat heb ik 2 jaar geleden in Spanje ook meegemaakt.”

Oefening: Kijk ook eens naar het volgende plaatje.

Wat leest u ? Grote kans dat u de eerste regels leest als: A, B, C en de tweede regel leest als 12, 13, 14. In werkelijkheid is de B en de 13 precies hetzelfde geschreven. De context bepaalt hier dus wat u leest.

5. Defensief luisteren

Hier worden zelfs onnozele opmerkingen opgevat als een persoonlijke aanval. Dit is vooral bij pubers te zien. Onzekerheid en angst zijn de belangrijkste oorzaken voor dit soort type luistergedrag.

Oefening: Let op de volgende gesprekssituatie wanneer u een “ja, maar”- reactie gaat geven. Waarom gaat u zich rechtvaardigen of verdedigen? Daardoor neemt u niet de tijd om verschillende opvattingen en ervaringen van anderen te onderzoeken of begrijpen. U bent immers alleen geïnteresseerd in het verdedigen van u eigen perspectief.

5 tips om goed en actief naar het verhaal van uw gesprekspartner te luisteren

  • Tip 1: Geef de andere aandacht!
  • Tip 2: Doe niet zo alsof!
  • Tip 3: Blijf van andermans zendtijd af!
  • Tip 4: Stel vragen!
  • Tip 5: Vat samen wat er is gezegd!

De beste manier om anderen te overtuigen is door te luisteren

Uit onderzoek blijkt dat goed kunnen luisteren vertrouwen inboezemt. Om effectief te communiceren is het belangrijk eerst erachter te komen wat de ander precies nodig heeft en wil. Wilt u deze tips in de praktijk brengen? Dan leert u de benodigde vaardigheden tijdens onze communicatietrainingen voor technici

Uw communicatievaardigheden versterken?

Om effectief te communiceren is het belangrijk eerst erachter te komen wat de ander precies nodig heeft en wil. Wilt u deze tips in de praktijk brengen?

Bekijk ons cursusaanbod

Over de schrijver

Mikrocentrum

Mikrocentrum