We hebben nieuwe systemen en samenwerkingsmodellen nodig

17 februari 2022
Leestijd: 6 minuten

Deel op LinkedIn

We hebben nieuwe systemen en samenwerkingsmodellen nodig

Bert-Jan Woertman is nu zes maanden directeur van Mikrocentrum. Hoe ziet hij de wereld rondom Mikrocentrum en wat is zijn visie over innovatie? In dit essay laat hij zijn licht schijnen over de factoren die nodig zijn om mee te blijven doen in de voorhoede van de hightech- en maakindustrie.

''Om te kunnen innoveren moet je vooruitkijken. Als ik mijn gedachten laat gaan over hoe onze wereld er in de toekomst zou moeten uitzien, zie ik in eerste instantie een wereld die constant in beweging is en zich voortdurend ontwikkelt. Ik zie een lerende wereld.'' Aldus Bert-Jan.

De (high)tech definieert zichzelf graag als slimme industrie. Terecht, want onze bedrijven en de technologie die zij ontwikkelen veranderen de wereld. Toch houdt dat predicaat ‘slim’ ook een risico in. Want wie zegt dat je altijd slim blijft? Daarom is mijn toekomstideaal niet zozeer een slimme, maar vooral een lerende wereld. Leren betekent in beweging komen, actief aan je ontwikkeling werken. Het suggereert vooruitgang en daadkracht. Bovendien is het inclusief, want of je nu hoog of laag bent opgeleid, jong of oud, iedereen kan leren.

Talentontwikkeling

De vraag is dus niet of je slim bent, maar of je slim blijft. En vooral hoe je dat doet. Een eerste vereiste is dat je hoog inzet op het ontwikkelen van talent. Ieder mens heeft talenten en vaardigheden en in een lerende wereld krijgt iedereen de kans om die talenten te ontwikkelen. In plaats van te denken in beperkingen moet je je focussen op wat mensen wel kunnen. Individuele vaardigheden moeten worden gestimuleerd en gewaardeerd. Bij Mikrocentrum weten we als geen ander hoe we die talenten kunnen aanboren en verder kunnen ontwikkelen.

Vanwege het schreeuwende tekort aan technisch personeel kunnen we ons geen verspilling van talent veroorloven. Soms is het nodig creatief te zijn en buiten de box van heersende onderwijsmodellen te denken. Een mooi voorbeeld daarvan is de cursus spuitgieten die Mikrocentrum een paar jaar geleden in samenwerking met het UWV heeft aangeboden aan een groep langdurig werkelozen. Na de cursus kregen de deelnemers een certificaat waarmee ze gelijk als spuitgieter aan de slag konden. De les die hieruit kan worden getrokken is dat je voor toegang tot de arbeidsmarkt in de hightech industrie niet alleen afhankelijk zou moeten zijn van diploma’s. Het opleiden en certificeren van individuele vaardigheden is ook een waardevolle route. Wat mij betreft mogen er bij Mikrocentrum meer van dit soort initiatieven worden opgezet. Hoe meer we ons hightech ecosysteem kunnen verrijken met nieuw talent, hoe beter. Soms bevindt dat talent zich op onverwachte plekken en zijn er onverwachte ideeën en projecten nodig om het te vinden.

Clustering

Innovatie drijft op het bij elkaar brengen van mensen met verschillende achtergronden, of dat nu software engineers, machinewerkers of graphic designers zijn. Ik noem dat ‘georganiseerd toeval’. De professionele term is clustering en het is in mijn ogen naast het ontwikkelen van talent de tweede pijler van innovatie. Uit die georganiseerde toevallige ontmoetingen ontstaan de mooiste ideeën. In Mikrocentrum is dat in feite onze tweede natuur en we zien daar dan ook voortdurend het bewijs van. Denk bijvoorbeeld aan de themabijeenkomsten rondom Model Based Definition, de nieuwe manier van industrieel ontwerpen die door ASML is omarmd. Bij Mikrocentrum vond het eerste evenement plaats waarbij alle toeleveranciers van ASML hierover werden geïnformeerd. De rij belangstellenden liep die dag tot aan de parkeerplaats.

Het MBD Solutions Event is inmiddels uitgegroeid tot een community die continu online en fysiek bij elkaar komt en informatie uitwisselt om de nieuwe richting samen vorm te geven. Het resultaat is dat er één algemene werkwijze ontstaat, waarbij iedereen in de keten weet waar hij aan toe is. Een geslaagd voorbeeld van clustering. In een lerende omgeving waar mensen elkaar voortdurend opzoeken en samen dingen ondernemen spreekt het vanzelf dat vertrouwen het gezamenlijke uitgangspunt is. Steeds maar weer de nadruk leggen op het feit dat mensen deugen, ook al ervaar je soms het tegendeel, betaalt zich uiteindelijk terug in een veel leefbaardere en prettigere werksfeer. Dat schept een openheid waarin creatieve ingevingen en vruchtbare ideeën vrijelijk kunnen stromen.

Durf te experimenteren

Vandaag de dag hebben we te maken met grote mondiale problemen die moeten worden opgelost en waarvoor de technologie ook al voorhanden is. Maar technologie alleen gaat de problemen niet oplossen. We hebben nieuwe systemen en samenwerkingsmodellen nodig, waarmee we lokaal en op wereldschaal de juiste knopen kunnen doorhakken. Niemand weet op dit moment hoe die nieuwe systemen en modellen eruit gaan zien. Vandaar dat het essentieel is dat we ons openen om te leren en het experiment durven aan te gaan. Degene die het snelste leert, zal het eerst de sprong kunnen maken.

In de tech wereld rondom Mikrocentrum hebben we meermaals laten zien dat we het experiment niet schuwen. Een experiment heeft echter alleen kans van slagen als het ontstaat vanuit innerlijke noodzaak en authenticiteit. Waar een groep geïnspireerde professionals vanuit een intrinsieke motivatie geprikkeld wordt om iets nieuws te proberen. Andere, eerder geslaagde experimenten zomaar kopiëren werkt niet. Als je alleen de buitenkant nabouwt, zal het als een kaartenhuis in elkaar storten. In mijn professionele leven heb ik daarvan genoeg voorbeelden gezien. Er moet een innerlijke drive zijn om er echt iets van te maken.

Blijven leren

Nu slim is overmorgen dom. Zo simpel is het. Je moet blijven leren. Leren betekent je talenten ontwikkelen. Het betekent anderen ontmoeten en je verrijken met hun ervaringen en denkbeelden. Het betekent experimenteren, durven te falen en niet opgeven. Het houdt een optimistische mindset in, die gegrond is in vertrouwen en uitgaat van het goede.

We zitten in de hightech- en maakindustrie wat dat betreft op de goede weg. Ik zie al heel veel gebeuren op gebied van talentontwikkeling, clustering en samenwerking in een sfeer van onderling vertrouwen en elkaar dingen gunnen. Maar we mogen niet in slaap vallen. We moeten voortdurend in beweging blijven, blijven leren en experimenten.

Ik hoop daar de komende jaren samen met u de schouders onder te zetten. Op die manier kunnen we blijven meedoen in de voorhoede van de hightech- en maakindustrie. En zo dragen we ons waardevolle steentje bij aan een betere, slimmere, schonere en efficiëntere wereld.

We hebben nieuwe systemen en samenwerkingsmodellen nodig