• 1 oktober 2015
  • Leestijd: 5 minuten

Hoe meer u naar uzelf kijkt, hoe beter u kunt leidinggeven

Leidinggeven Project

Ik wil u graag de volgende stelling voorleggen: “Hoe meer ik naar mijzelf durf te kijken, hoe beter ik kan leidinggeven”. Deze stelling impliceert dat zelfkennis leidt tot het zijn van een betere leidinggevende. Leidinggeven betekent hier mensen aansturen, stimuleren, motiveren en begeleiden op de werkvloer.

Peterprincipe

Binnen technische bedrijven kennen we allemaal het fenomeen wat ook wel wordt aangeduid met het ‘Peterprincipe’. De man met de meeste vaktechnische kennis, die zijn loyaliteit toont aan het bedrijf kan zich opwerken vanaf de werkvloer totdat hem de vraag gesteld wordt: “Zou u misschien teamleider of zelfs bedrijfsleider willen worden?” In het ergste geval kan dit betekenen dat een bedrijf daarmee een goede vakman verliest en daarvoor een matige of zelfs slechte leidinggevende terug krijgt.

Een goede zet?

Ondanks dat we ons steeds meer bewust worden van het feit dat leidinggeven een vak is, kom ik dit fenomeen nog veelvuldig tegen tijdens mijn trainingen. Zo was ik laatst in een middelgroot bedrijf welke zeer succesvol en groeiende is. Het management zag veel potentie in Bart*.

Bart is een man van midden dertig en zeer goed op de hoogte van het reilen en zeilen binnen de productie. Hij werkt keihard en het bedrijf kan ten allen tijden een beroep op hem doen. Hij stuurt reeds mensen aan en verwacht van mensen dezelfde betrokkenheid welke hij zelf heeft. Bart lijkt minder begrip op te kunnen brengen voor mensen die privé soms vóór werk laten gaan. Hij stelt een 9 tot 5 mentaliteit niet erg op prijs. Bart wordt niet gehinderd door een relatie die ook iets van hem verwacht en kan zich dus geheel wijden aan zijn werk. Het enige wat hij voor zichzelf vraagt, is de donderdagavond waarop hij naar zijn favoriete voetbalclub kijkt.

Gezien de ontwikkelingen in het bedrijf kwam er behoefte aan iemand die de rol van bedrijfsleider op zich nam. Het management koos Bart. Bart leek alles in huis te hebben om die rol te vervullen; hij was immers van alles op de hoogte en stuurde mensen aan. Hij zou een opleiding volgen waarin hij leidinggevende vaardigheden zou leren. Zo op het eerste gezicht een slimme keuze en u zou u af kunnen vragen wat kan hier nog misgaan?

Het ging mis. Voorafgaand aan de leiderschapstraining werd mij gevraagd een coachingsgesprek met hem te voeren omdat er toch wat weerstand leek te zijn. Bart vertelde mij allerlei situaties die zich voordeden gedurende zijn nieuwe rol als bedrijfsleider. Hij had er met name moeite mee dat hij er een andere visie op nahield dan het management. Hij zei letterlijk: “Ik hou van aanpakken dus niet zeuren, niet praten, maar doen”. Met andere woorden, niet lullen maar poetsen is zijn motto en communiceren leek hij een noodzakelijk kwaad te vinden.

Persoonlijke ontdekkingstocht

Tijdens de training keek Bart de kat uit de boom en als het niet anders kon dan deed hij mee aan verschillende opdrachten waarbij het draaide om het leren communiceren met uw medewerkers en het opbouwen van zelfkennis.

Het werd zo’n training waarin er veel kruisbestuiving was en veel ruimte voor persoonlijke verhalen. Bart ging zich steeds meer op zijn gemak voelen en deelde ook zijn verhaal.

De omslag

Toch nam Bart een aantal maanden na de training het rigoureuze besluit zich terug te trekken uit zijn rol als bedrijfsleider. Hij vertelde mij dit in een persoonlijk gesprek. Ondanks dat het management helemaal achter hem stond en hem alle middelen wilde geven om zich zelf verder te ontwikkelen, trok hij zich terug. Hoe kon dit gebeuren? De redenen die Bart aangaf om zich terug te trekken heb ik als volgt vertaald:

Bart voelde heel goed aan dat het vak leidinggeven een offer vraagt. Dit offer betreft het opgeven van je comfortzone. Het bijzonder aantrekkelijke maar eveneens (voor sommige) afwerende aspect van leidinggeven is dat het je dwingt jezelf onder de loep te nemen. Je dient jezelf dagelijks in je team te verplaatsen en af te vragen welke mensen erin zitten en hoe je ze kunt motiveren. Maar ook hoe zij kijken naar de wereld, wat hun persoonlijke normen en waarden zijn en hoe je ze kunt overtuigen. En stel jezelf vragen als...

  • Hoe zie ik mijzelf als leidinggevende?
  • Hoe wens ik mijzelf te zien en hoe zien anderen mij daadwerkelijk?
  • Wat heb ik bij te leren en wat heb ik af te leren?"

Effectief leiderschap vraagt om zelfreflectie

Het vak leidinggeven leert u met andere woorden ook meer mens te zijn, u ontwikkelt mensenkennis en zelfkennis. Het is helemaal niet zo gek te zeggen dat u als leidinggevende soms een beetje psycholoog voelt. Bart voelde dat onbewust heel goed aan, en het was moedig om uit te spreken dat hij dit nu (nog) niet wilde.

Want leidinggeven is een vak. Het vraagt naast organisatorische- en communicatieve vaardigheden ook om zelfreflectie. Alleen op die manier kun je jezelf als instrument voor anderen steeds blijven verbeteren.

Leidinggeven is méér dan alleen mensen aansturen

De tijd van leidinggeven met uw hoofd is voorbij, leidinggeven doet u zowel met uw hoofd als met uw hart. Dit vraagt een open houding naar uw medewerker en de bereidheid continu jezelf dienstbaar op te stellen aan uw team. Overigens maak ik mij over Bart geen zorgen, hij laat ons alleen maar zien dat hij weet wat hij niet wil en dat alles zijn tijd nodig heeft.

Gouden tip!

Helaas zijn niet alle medewerkers zo assertief als Bart. Om problemen te voorkomen, geef ik u graag het volgende advies: Selecteer voor een leidinggevende functie professionals die naast organisatorische vaardigheden tevens oprecht van mensen houden en ze willen leren om tot bloei te komen binnen uw organisatie.

Uw communicatievaardigheden versterken?

Om effectief te communiceren is het belangrijk eerst erachter te komen wat de ander precies nodig heeft en wil. Wilt u deze tips in de praktijk brengen?

Bekijk ons cursusaanbod

Over de schrijver

Ariëlle van Gestel

Ariëlle van Gestel

Docent op het gebied van leiderschapsvaardigheden, projectmanagement en persoonlijke ontwikkeling | Mikrocentrum